Trong thời kỳ chuyển mình của thế giới, khi các quốc gia đang ngày một hướng tới dân chủ, pháp quyền, và quyền con người, thì Việt Nam lại chứng kiến một gương mặt lãnh đạo đi ngược dòng thời đại – ông Tô Lâm. Người ta từng đặt câu hỏi: Liệu ông Tô Lâm là một thiên tài chính trị hay một thiên tai lịch sử? Nhìn vào các chính sách và hành xử của ông trong thời gian gần đây, có lẽ câu trả lời đã rõ: ông là “thiên tai” cho đất nước và dân tộc Việt Nam.
- Bành trướng Bộ Công an – Nhà nước công an trị lên ngôi
Chưa từng có thời kỳ nào trong lịch sử hiện đại Việt Nam mà Bộ Công an lại bành trướng đến mức trở thành siêu bộ như dưới thời ông Tô Lâm. Các vị trí lãnh đạo cấp cao trong Đảng, Quốc hội, Chính phủ và cả hệ thống hành chính các cấp đều lần lượt rơi vào tay các tướng lĩnh công an. Từ Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra TƯ Nguyễn Duy Ngọc, đến Bí thư tỉnh ủy Đồng Nai Vũ Hồng Văn đều là những “người trong ngành”.
Thay vì thúc đẩy sự kiểm soát lẫn nhau giữa các cơ quan quyền lực – nền tảng của một thể chế pháp quyền – ông Tô Lâm lại thúc đẩy mô hình độc quyền – độc đoán – độc hại, nơi lực lượng công an vừa làm luật, vừa thực thi, vừa xét xử. Khi cơ chế phản biện và giám sát bị bóp nghẹt, sự lạm quyền và áp bức là điều tất yếu. - Chính sách công an trị – Nỗi sợ thay vì niềm tin
Với ông Tô Lâm, cách trị quốc không phải là quản trị bằng năng lực và minh bạch, mà bằng kiểm soát xã hội bằng nỗi sợ. Từ việc tăng cường giám sát, theo dõi mạng xã hội, đến việc đàn áp tiếng nói phản biện, bắt bớ người bất đồng chính kiến, truy bức những nhà báo độc lập, tất cả đều là những biểu hiện rõ ràng của một chính sách công an trị toàn diện.
Không một quốc gia nào có thể phát triển bền vững khi công dân sống trong sợ hãi. Một chính quyền tồn tại bằng cách bóp nghẹt quyền con người sớm muộn cũng trở thành mục tiêu của sự phản kháng. - “Hưng Yên hóa” bộ máy – Gia trưởng, cục bộ, phe nhóm
Tô Lâm không chỉ xây dựng một nhà nước công an trị, mà còn “Hưng Yên hóa” toàn bộ hệ thống. Rất nhiều nhân sự cấp cao có liên hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với tỉnh Hưng Yên – quê hương ông – được bổ nhiệm vào các vị trí chủ chốt. Từ công an, tư pháp, đến các cơ quan quản lý kinh tế, mô hình “cánh hẩu địa phương” đang làm thui chột tinh thần quốc gia.
Điều này không chỉ phản ánh tư duy phong kiến cát cứ, mà còn làm xói mòn niềm tin của nhân dân vào sự công bằng trong hệ thống tuyển chọn và thăng tiến. Một quốc gia không thể hưng thịnh nếu vận mệnh đất nước bị thao túng bởi một “bang phái quyền lực” mang màu sắc địa phương chủ nghĩa. - Không chấp nhận tự do – dân chủ – đa đảng
Điều nguy hiểm nhất ở ông Tô Lâm chính là tư duy độc tài toàn trị, thể hiện rõ trong lập trường kiên định với Điều 4 Hiến pháp – bảo vệ vai trò độc quyền lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Ông không hề giấu giếm tham vọng đóng khung tương lai chính trị đất nước trong một mô hình cũ kỹ, lạc hậu, phi dân chủ.
Thay vì đối thoại, tranh luận, cạnh tranh lành mạnh về ý tưởng và chính sách – vốn là đặc điểm của các quốc gia văn minh – ông Tô Lâm chọn cách dập tắt đối lập, triệt tiêu dân chủ từ trong trứng nước. Đối với ông, dân chủ là mối đe dọa chứ không phải là phương tiện phát triển. - Tô Lâm – Biểu tượng của sự thoái hóa thể chế
Nếu ông Tô Lâm là “thiên tài”, thì đó chỉ là thiên tài bảo vệ chế độ độc đảng, chứ không phải là thiên tài xây dựng đất nước. Dưới thời ông, Việt Nam không hề tiến gần hơn đến các giá trị phổ quát như pháp quyền, tự do, công bằng – mà ngược lại, đang chìm sâu hơn vào một hệ thống chuyên chế công an trị, nơi “ghế ngồi” quan trọng hơn “ý dân”.
Ông là biểu tượng của sự già hóa quyền lực, thoái hóa thể chế và bế tắc tương lai.
Kết luận: Khi một cá nhân trở thành “thiên tai chính trị”
Tô Lâm không phải là nhân vật đầu tiên trong lịch sử nắm quyền lực lớn để rồi để lại hậu quả nghiêm trọng. Nhưng điều đáng lo ngại là: ông đang nhân danh ổn định để kéo lùi đất nước, đang nhân danh an ninh để triệt tiêu quyền dân, đang nhân danh đổi mới để tái lập một hệ thống kiểm soát còn chặt chẽ hơn thời bao cấp.
Đất nước cần hiền tài, không cần “thiên tai” đội lốt lãnh đạo. Lịch sử sẽ không bao giờ tha thứ cho những ai chọn quyền lực thay vì nhân dân, chọn độc quyền thay vì đồng thuận, chọn kìm kẹp thay vì khai phóng.
Ông Tô Lâm – không phải là tương lai của Việt Nam. Ông là cảnh báo sống động về điều gì sẽ xảy ra khi một người đặt mình cao hơn dân tộc.
TO LAM – THE GENIUS OF THE ONE-PARTY SYSTEM, THE NATURAL DISASTER OF THE NATION
In the period of transformation of the world, when countries are increasingly moving towards democracy, the rule of law, and human rights, Vietnam has witnessed a leader who goes against the current of the times – Mr. To Lam. People have asked the question: Is Mr. To Lam a political genius or a historical disaster? Looking at his policies and actions in recent times, perhaps the answer is clear: he is a “natural disaster” for the country and people of Vietnam.
- The expansion of the Ministry of Public Security – The rise of the police state
There has never been a period in modern Vietnamese history when the Ministry of Public Security has expanded to the point of becoming a super ministry like under Mr. To Lam. High-ranking leadership positions in the Party, the National Assembly, the Government, and the entire administrative system at all levels have all fallen into the hands of police generals. From Prime Minister Pham Minh Chinh, Chairman of the Central Inspection Commission Nguyen Duy Ngoc, to Secretary of Dong Nai Provincial Party Committee Vu Hong Van, they are all “insiders”.
Instead of promoting mutual control between power agencies – the foundation of a rule of law institution – Mr. To Lam promotes a monopoly – authoritarian – toxic model, where the police force both makes laws, enforces them, and adjudicates them. When the mechanism of criticism and supervision is stifled, abuse of power and oppression are inevitable. - Police State Policy – Fear Instead of Trust
For Mr. To Lam, the way to govern the country is not to govern by capacity and transparency, but to control society by fear. From increasing surveillance and monitoring of social networks, to suppressing dissenting voices, arresting dissidents, and persecuting independent journalists, all are clear manifestations of a comprehensive police state policy.
No country can develop sustainably when its citizens live in fear. A government that exists by stifling human rights will sooner or later become the target of resistance. - “Hung Yenization” of the apparatus – Patriarchalism, localism, factionalism
To Lam not only built a police state, but also “Hung Yenized” the entire system. Many high-ranking personnel with direct or indirect connections to Hung Yen province – his hometown – were appointed to key positions. From the police, the judiciary, to economic management agencies, the “local cronyism” model is stunting the national spirit.
This not only reflects a feudalistic mindset, but also erodes people’s trust in the fairness of the selection and promotion system. A country cannot prosper if its destiny is manipulated by a “powerful faction” with a localist color.
- Not accepting freedom – democracy – multi-party
The most dangerous thing about Mr. To Lam is his totalitarian mindset, clearly shown in his steadfast stance on Article 4 of the Constitution – protecting the exclusive leadership role of the Communist Party of Vietnam. He does not hide his ambition to frame the country’s political future in an old, backward, undemocratic model.
Instead of dialogue, debate, and healthy competition on ideas and policies – which are characteristics of civilized countries – Mr. To Lam chooses to suppress opposition and eliminate democracy from the beginning. For him, democracy is a threat, not a means of development. - To Lam – A symbol of institutional degeneration
If Mr. To Lam is a “genius”, he is only a genius in protecting the one-party regime, not a genius in building the country. Under his leadership, Vietnam has not moved closer to universal values such as the rule of law, freedom, and justice – but on the contrary, it is sinking deeper into a system of police dictatorship, where “seats” are more important than “public opinion”.
He is a symbol of the aging of power, institutional degeneration, and a deadlocked future.
Conclusion: When an individual becomes a “political disaster”
To Lam is not the first person in history to hold great power and then leave behind serious consequences. But what is worrying is: he is using stability to pull the country back, using security to eliminate people’s rights, using innovation to re-establish a system of control that is even tighter than the subsidy period.
The country needs talented people, not “natural disasters” disguised as leaders. History will never forgive those who choose power over the people, choose monopoly over consensus, choose restraint over liberation.
To Lam – is not the future of Vietnam. He is a living warning of what happens when one man puts himself above his people.
