Một lần nữa, dư luận cả nước rúng động bởi một vụ án tham nhũng nghiêm trọng trong ngành tư pháp – nơi lẽ ra phải là pháo đài cuối cùng bảo vệ lẽ phải và sự thật. Ông Phạm Việt Cường, cựu Phó Chánh án Tòa án cấp cao tại Đà Nẵng, bị bắt giam và đề nghị truy tố vì hành vi nhận hối lộ trắng trợn, cùng với 22 người khác. Những con số và chi tiết trong vụ việc không chỉ làm người dân phẫn nộ, mà còn gióng lên hồi chuông báo động về một căn bệnh trầm kha trong hệ thống tư pháp Việt Nam: tham nhũng và lạm quyền.
Theo kết luận điều tra, ông Cường đã nhận tới 770 triệu đồng trong ba vụ án thuộc nhiều lĩnh vực – hình sự, dân sự và kinh tế. Số tiền ấy không chỉ là vật chứng của tội ác mà còn là giá mua rẻ công lý. Đáng nói hơn, việc thu giữ 3 chiếc điện thoại Vertu mạ vàng – biểu tượng xa hoa của giới thượng lưu và quyền lực ngầm – cùng chiếc iPhone 15 Pro Max như một cái tát vào niềm tin công chúng: người “giữ lửa công lý” lại sống trong nhung lụa của lợi ích cá nhân.
Điều nghiêm trọng hơn cả là đây không phải vụ việc đơn lẻ hay “con sâu làm rầu nồi canh”. Trong danh sách bị can có cả thẩm phán, kiểm sát viên, thư ký tòa, chấp hành viên và luật sư – cho thấy một mạng lưới “chạy án” được tổ chức tinh vi, móc nối quyền – tiền để thao túng phán quyết. Những kẻ lẽ ra phải là người bảo vệ công lý lại bắt tay biến tòa án thành “chợ đen công lý”, nơi kẻ có tiền mới có quyền được minh oan.
Người dân đặt câu hỏi: Phải chăng công lý đã và đang được định giá bằng tiền? Phải chăng pháp luật đã trở thành con rối trong tay một nhóm người mặc áo thẩm phán nhưng mang trái tim của kẻ buôn quyền bán chức?
Việc ông Phạm Việt Cường – người từng giữ chức Chánh Tòa Hình sự, từng được đặt kỳ vọng là người “giữ lửa” công lý – giờ đây trở thành biểu tượng của sự tha hóa, là minh chứng rõ ràng cho một thực tế đau lòng: khi quyền lực không được kiểm soát, nó sẽ trở thành công cụ để trục lợi cá nhân và chôn vùi niềm tin xã hội.
Ngành tư pháp đang đứng trước ngã ba đường. Hoặc mạnh tay làm trong sạch đội ngũ, không bao che, không nương nhẹ cho bất kỳ ai dù chức vụ cao đến đâu. Hoặc chấp nhận một cuộc khủng hoảng niềm tin toàn diện, khi người dân không còn tin vào phán quyết của tòa án, không còn xem pháp luật là điểm tựa.
Muốn công lý được phục hồi, không thể chỉ dừng lại ở việc bắt vài “con tốt thí”. Cần vạch trần toàn bộ mạng lưới thao túng, xử lý đến nơi đến chốn, từ người đưa hối lộ đến kẻ tiếp tay, từ trong ngành đến ngoài ngành. Và quan trọng hơn, cần cải tổ cơ chế giám sát quyền lực trong ngành tư pháp, để không một ai có thể đứng trên pháp luật, dù họ khoác áo thẩm phán.
Công lý không thể là món hàng. Và càng không thể là đặc quyền cho kẻ nhiều tiền. Nếu không làm trong sạch ngành tư pháp từ gốc rễ, thì mỗi bản án được tuyên không còn là tiếng nói của pháp luật, mà chỉ là tiếng vang trống rỗng trong một sân khấu kịch hình thức và lừa dối.
Editorial: When the scales of justice are sold cheaply – A wake-up call for the Vietnamese judiciary
Once again, public opinion across the country has been shaken by a serious corruption case in the judiciary – the place that should be the last bastion to protect justice and truth. Mr. Pham Viet Cuong, former Deputy Chief Justice of the High Court in Da Nang, was arrested and proposed for prosecution for blatant bribery, along with 22 others. The numbers and details of the case not only angered the people, but also sounded the alarm about a chronic disease in the Vietnamese judiciary system: corruption and abuse of power.
According to the investigation conclusion, Mr. Cuong received up to 770 million VND in three cases in many fields – criminal, civil and economic. That amount of money is not only evidence of crimes but also the cheap price to buy justice. More importantly, the seizure of three gold-plated Vertu phones – a symbol of luxury for the elite and underground power – along with an iPhone 15 Pro Max is like a slap in the face to public trust: the “keeper of justice” is living in the lap of luxury for personal gain.
What is more serious is that this is not an isolated incident or “a rotten apple spoiling the barrel”. The list of defendants includes judges, prosecutors, court clerks, bailiffs and lawyers – showing a sophisticatedly organized “case-fixing” network, connecting power and money to manipulate the verdict. Those who are supposed to be the protectors of justice have joined hands to turn the court into a “black market for justice”, where only those with money have the right to be exonerated.
People ask: Has justice been and is being valued in money? Has the law become a puppet in the hands of a group of people wearing judge robes but with the hearts of power-buyers?
The fact that Mr. Pham Viet Cuong – who used to hold the position of Chief Justice of the Criminal Court and was expected to be the “fire keeper” of justice – has now become a symbol of corruption is clear evidence of a painful reality: when power is not controlled, it will become a tool for personal gain and bury social trust.
The judiciary is at a crossroads. Either take a strong hand in cleaning up the team, not covering up, not being lenient with anyone, no matter how high their position. Or accept a comprehensive crisis of trust, when people no longer believe in the court’s judgment, no longer see the law as a fulcrum.
If justice is to be restored, it cannot stop at arresting a few “sacrificial pawns”. It is necessary to expose the entire network of manipulation and deal with it thoroughly, from the bribe giver to the accomplice, from within the industry to outside. And more importantly, it is necessary to reform the power monitoring mechanism in the judiciary, so that no one can stand above the law, even if they wear the robes of a judge.
Justice cannot be a commodity. And it cannot be a privilege for the rich. If the judiciary is not cleaned up from the root, then each sentence that is pronounced will no longer be the voice of the law, but only an empty echo in a stage of formality and deception.
