Bài viết dự thi tìm hiểu về dân chủ và nhân quyền của Dương Hoàng Anh, thành viên của Hội Anh Em Dân Chủ tại UK.
Sự khác biệt giữa việc thay đổi cơ chế lãnh đạo, quản lý và thay đổi thể chế chính trị ở Việt Nam có thể hiểu như sau:
1. Thay đổi cơ chế lãnh đạo, quản lý
• Bản chất: Đây là sự điều chỉnh trong cách thức vận hành, tổ chức bộ máy nhà nước, phương thức quản lý kinh tế – xã hội mà không làm thay đổi bản chất của thể chế chính trị hiện hành.
• Mục tiêu: Nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, cải thiện năng lực điều hành, quản lý của Nhà nước, hoặc thay đổi chính sách để phù hợp với điều kiện thực tế.
• Ví dụ:
• Cải cách hành chính, giảm bớt thủ tục rườm rà.
• Cải tổ bộ máy nhà nước để tinh gọn và hiệu quả hơn.
• Đổi mới mô hình phát triển kinh tế (chẳng hạn, từ kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang kinh tế thị trường định hướng XHCN).
• Điều chỉnh cơ chế bầu cử, quy trình ra quyết định trong nội bộ Đảng và Nhà nước.
2. Thay đổi thể chế chính trị
• Bản chất: Là sự thay đổi căn bản về hệ thống chính trị, bao gồm các nguyên tắc tổ chức quyền lực nhà nước, bản chất của chính quyền, hình thức nhà nước, chế độ chính trị.
• Mục tiêu: Thay thế một mô hình chính trị bằng một mô hình khác, có thể dẫn đến sự thay đổi về hệ tư tưởng, hệ thống chính quyền, thậm chí là phương thức cầm quyền.
• Ví dụ:
• Chuyển từ chế độ một đảng lãnh đạo sang chế độ đa đảng.
• Thay đổi mô hình nhà nước từ cộng hòa xã hội chủ nghĩa sang một mô hình khác như cộng hòa tổng thống hay quân chủ lập hiến.
• Từ bỏ nền kinh tế thị trường định hướng XHCN để chuyển sang kinh tế thị trường hoàn toàn tự do.
Tóm lại
• Thay đổi cơ chế lãnh đạo, quản lý chỉ là sự điều chỉnh cách thức vận hành của hệ thống hiện tại mà không thay đổi bản chất của thể chế chính trị.
• Thay đổi thể chế chính trị là sự thay đổi tận gốc về mô hình tổ chức nhà nước, hệ thống chính trị và phương thức cầm quyền.
Ở Việt Nam, từ Đổi Mới (1986) đến nay, có rất nhiều thay đổi về cơ chế lãnh đạo, quản lý (đặc biệt trong kinh tế), nhưng thể chế chính trị cơ bản vẫn giữ nguyên – đó là chế độ XHCN do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo.
The difference between changing the leadership and management mechanism and changing the political regime in Vietnam
The contest entry explores democracy and human rights by Duong Hoang Anh, a member of the Brotherhood for Democracy in the UK.
The difference between changing the leadership and management mechanism and changing the political regime in Vietnam can be understood as follows:
1. Changing the leadership and management mechanism
• Nature: This is an adjustment in the way the state apparatus operates, organizes, and manages the economy and society without changing the nature of the current political regime.
• Objective: To improve the efficiency of the political system, improve the State’s management and operation capacity, or change policies to suit actual conditions.
• For example:
• Administrative reform, reducing cumbersome procedures.
• Reforming the state apparatus to be more streamlined and effective.
• Innovating the economic development model (for example, from a centrally planned economy to a socialist-oriented market economy).
• Adjusting the election mechanism and decision-making process within the Party and the State.
2. Changing the political regime
• Nature: A fundamental change in the political system, including the principles of organizing state power, the nature of government, the form of state, and the political regime.
• Objective: Replacing one political model with another, which can lead to changes in ideology, the system of government, and even the method of governance.
• For example:
• Shifting from a one-party leadership regime to a multi-party regime.
• Changing the state model from a socialist republic to another model such as a presidential republic or a constitutional monarchy.
• Abandoning a socialist-oriented market economy to a completely free market economy.
In summary
• Changing the leadership and management mechanism is only an adjustment to the way the current system operates without changing the nature of the political institution.
• Changing the political institution is a fundamental change in the model of state organization, the political system and the method of governance.
In Vietnam, since Doi Moi (1986) until now, there have been many changes in the leadership and management mechanism (especially in the economy), but the basic political institution remains the same – that is the socialist regime led by the Communist Party of Vietnam.
